JĘZYK KASZUBSKI TO SKARB

„... Pragnę Was jeszcze zachęcić, abyście nadal strzegli swojej tożsamości pielęgnując więzi rodzinne, pogłębiając znajomość swojego języka i starając się przekazywać swą bogatą tradycję młodemu pokoleniu...."     

Jan Paweł II, Sopot 5 czerwca 1999r.
 

Znajomość języków małych ojczyzn staje się cechą wyróżniającą i niezwykle pożądaną w obliczu powszechnej znajomości języka angielskiego. Dzieci, które będą potrafiły posługiwać się językiem kaszubskim uzyskają bezpośredni dostęp do kultury, literatury i tradycji regionu. Uczniowie, którzy poza szkołą mogą rozmawiać po kaszubsku zdobywają zaufanie do swoich możliwości w porozumiewaniu się w różnych językach, co ułatwia opanowanie umiejętności komunikacji w innych językach. Nauka języka kaszubskiego rozwija umiejętności oraz strategie uczenia się języków,  które z powodzeniem można wykorzystywać przy nauce języka angielskiego, czy innych języków obcych. Uczniowie, dzięki znajomości  języka kaszubskiego, mają większy zasób słownictwa, co ułatwia uczenie się innych języków.
Opanowanie języka kaszubskiego ma duże znaczenie wychowawcze. Dzieci, młodzież, które nie tracą znajomości języka swoich przodków, zachowują szacunek dla starszego pokolenia, mają większe poważanie dla rodziców i dziadków. Znajomość języka kaszubskiego zacieśnia więzy rodzinne, zwłaszcza pomiędzy najstarszym i najmłodszym pokoleniem. Uczniowie zaś, którzy nie wynieśli znajomości kaszubszczyzny z domu rodzinnego, zapoznają się z językiem regionu i uczą się szacunku dla jego kultury i języka. Dzieci i młodzież, które posługują się także drugim językiem, wykazują większą wrażliwość i otwartość w kontaktach z innymi.
Państwo polskie podjęło działania służące ochronie i rozwojowi języka i kultury kaszubskiej. Język kaszubski uznany za język regionalny w Polsce podlega ochronie prawnej na podstawie ustawodawstwa krajowego i umów międzynarodowych, oto niektóre z nich w skrócie:

Język kaszubski, na podstawie art. 19 został uznany za jedyny w Polsce język regionalny. Ponadto art. 20 cyt. ustawy mówi, że organy władzy publicznej są obowiązane podejmować odpowiednie środki w celu wspierania działalności zmierzającej do zachowania i rozwoju języka regionalnego oraz, że mogą być również przekazywane środki z budżetu jednostki samorządu terytorialnego organizacjom lub instytucjom, realizującym zadania służące zachowaniu i rozwojowi języka regionalnego.

Korzyści ogólnopedagogiczne, które niesie ze sobą przyswojenie języka regionalnego, nie są sprawą powszechnie znaną i wymagają szerokiej informacji społecznej. Jest to szczególnie ważne, gdyż w świadomości potocznej aktualne są poglądy, które negują korzyści i szanse wynikające z nauczania i uczenia się języka regionu. Do najsilniej zakorzenionych uprzedzeń zaliczyć można przekonanie, że uczenie się i posługiwanie się językiem regionu ma negatywny wpływ na kompetencje w języku ojczystym. Rozpowszechniony jest także pogląd, że dzieci powinny uczyć się w szkole bardziej przydatnych języków, czy też innych przedmiotów, a nauka języka regionu nie powinna wychodzić poza naturalne domowe środowisko. Jednocześnie przywołuje się wcześniejsze koncepcje psycholingwistyczne, które dowodziły, że przyswajanie dwóch języków wpływa negatywnie na rozwój poznawczy i powoduje powstanie deficytów w zakresie sprawności językowych. Twierdzenia takie motywowane były z jednej strony politycznie, z drugiej zaś strony wynikały z badań nad dwujęzycznością oraz związaną z nimi tzw. teorią równowagi.
Aktualne odkrycia neuro- i psycholingwistyki oraz przemiany w edukacji pokazują problem dwui wielojęzyczności oraz roli języków regionalnych w innym świetle. Tożsamość międzykulturowa jest „świadomością własnych cech, które składają się na poczucie odrębności od innych oraz podobieństwa do nich”. Aby wykształcić taką tożsamość konieczne jest osadzenie w rodzimym języku i kulturze. Rola edukacji w tym zakresie to akceptacja i wspieranie rozwoju języka regionu.
Aby zachęcić samorząd gminy, miasta do wprowadzania w szkołach zadań służących realizacji praw osób posługujących się językiem regionalnym, ustawodawca przekazuje z budżetu państwa do budżetu miasta, gminy środki pieniężne w formie dodatkowej subwencji.Na ucznia uczącego się 3 godz. (niektórzy 4 godz.) w tygodniu języka kaszubskiego, subwencja jest zwiększona dodatkowo nawet do 150%-waga P-10. Środki te powinny służyć do realizacji różnych zadań mających na celu podtrzymywanie i rozwój tożsamości kaszubskiej, regionalnej a nie tylko do zapewnienia 4 godzin nauki języka kaszubskiego.
 Język kaszubski to wielki skarb dziecka, sprzymierzeniec w jego intelektualnym i kulturowym rozwoju. Motywacja uczniów do nauki i pogłębiania znajomości tego języka zależy w dużym stopniu od wsparcia ze strony szkoły oraz postaw rodziny i najbliższego środowiska dziecka. Dołóżmy wszelkich starań, aby nie zaprzepaścić szans, które daje nauka tego języka.
Języka kaszubskiego może się uczyć każdy. Rodzice, opiekunowie, uczniowie decydują          o wprowadzeniu nauki języka kaszubskiego do szkół poprzez złożenie pisemnych wniosków. Zatem rozważ Rodzicu, czy chcesz zapewnić swojemu dziecku naukę języka kaszubskiego.

Wątpliwości i pytania prosimy kierować do dyrektorów szkół, Zarządu Zrzeszenia KaszubskoPomorskiego Oddział w Łęczycach tel. 887 306 546, (58)678-92-51, e-mail: leczyce@kaszubi.pl,cassubia.promocja.kultury@gmail.com lub do Biura Zarządu Głównego Zrzeszenia KaszubskoPomorskiego tel. (58)301-27-31 lub e-mailem: edukacja@kaszubi.pl

       

        CASSUBIA Promocja Kultury   
  Prezes ZKP O/Łęczyce

  Zbigniew Byczkowski